Suiker, de zoete verleider die vaak ongemerkt zijn weg vindt naar ons dagelijks dieet, kan een ernstige impact hebben op onze gezondheid. In dit uitgebreide artikel neem ik je mee op een reis van bewustwording en ontdekking, terwijl ik dieper inga op het afkicken van suiker, waarom dat zo belangrijk is en hoe je deze levensveranderende overgang op een gezonde en duurzame manier kunt maken.
Ik heb 5 stappen om af te kicken van suiker opgesteld. Daarna vind je nog 3 tips om succesvol te stoppen met suiker.
1. Zorg voor bewustwording
Het is goed om eerst te werken aan een stukje bewustwording. Wat is suiker eigenlijk en waarom is het zo ongelooflijk slecht voor je gezondheid? Kijk bijvoorbeeld even bij deze 5 redenen waarom suiker zo slecht is voor je gezondheid. Suiker zorgt voor overtollig vet, veroorzaakt hart- en vaatziekten en kan bovendien de groei van tumoren versnellen. Heeft suiker dan nog voordelen? Nou, nu vind je het misschien nog lekker, maar zodra je afgekickt bent, is dat vermoedelijk wel veranderd!
Kijk ook even goed rond in je keuken hoeveel suiker zich daar momenteel bevindt. Controleer de verpakkingen van de producten die je in huis hebt. Hoeveel (verborgen) suiker zit hierin? Check ook even mijn lijstje met de 51 schuilnamen van suiker. Enkele van de meest voorkomende schuilnamen van suiker zijn dextrose, glucose-fructosestroop en gewoon fructose. Let ook op druivensapconcentraat en appelsapconcentraat, zeer geconcentreerde vormen van druivensap en appelsap die in principe ook gewoon suiker zijn. Meestal zitten er maar kleine hoeveelheden suiker in allerlei producten, maar al die kleine beetjes zorgen er wel voor dat je door de dag heen veel te veel binnenkrijgt.
2. Stel een plan op
Geleidelijk stoppen met suiker
Afkicken van suiker is niet alleen een lichamelijke uitdaging, maar ook een mentale. Bepaal eerst of je geleidelijk of cold turkey gaat stoppen met suiker. Voor sommige mensen kan een geleidelijke overgang beter werken dan een abrupte stop. Het kan al enorm helpen om zoveel mogelijk suikervrije producten te kopen in plaats van producten met suiker. Kijk bijvoorbeeld bij mijn lijstje met de beste suikervrije producten van de Albert Heijn. Eet je bijvoorbeeld vaak mayonaise? Dat hoeft helemaal niet ongezond te zijn. Maar helaas bevat bijna alle mayonaise suiker. Toch kun je bij de AH een aantal soorten suikervrije mayonaise kopen. Ook heeft de AH allerlei soorten suikervrije drop die eigenlijk net zo lekker zijn als gewone drop.
Wil je geleidelijk met suiker stoppen? Kijk dan bijvoorbeeld eens op welke momenten je de meeste suiker binnenkrijgt en kijk dan of je een gezonder, suikervrij alternatief kunt vinden.
Eet je veel gesuikerde ontbijtgranen of zoet broodbeleg? Dan kan het beter zijn om te kiezen voor iets gezonders. Ga bijvoorbeeld voor deze heerlijke overnight oats met yoghurt, fruit en noten. Dit recept is zo klaar en heeft een romige, ietwat zoete smaak en zit boordevol vitaminen, mineralen en andere gezonde stoffen.
Een andere goede tip is om de dag te beginnen met een eiwitrijk en koolhydraatarm ontbijt, bijvoorbeeld een grote omelette met een hele gesneden avocado. Je zit dan lekker lang vol en je lichaam zal dan sneller beginnen met het verbranden van vet.
Meteen helemaal afkicken van suiker
Voor sommige mensen werkt het beter om meteen helemaal met suiker te stoppen. Zelf ben ik ook van de een op de andere dag volledig met suiker gestopt. Dit vergt wel meer voorbereiding en discipline, maar het past nou eenmaal beter bij mijn persoonlijkheid. Wel zul je afhankelijk van je huidige eetpatroon veel meer veranderingen moeten aanbrengen. Ik raad je aan om hier niet op vakantie, op maandag of, als je een vrouw bent, tijdens je ongesteldheid mee te beginnen. Begin op een moment waarop je je ontspannen en goed in je vel voelt en niet te veel stress verwacht. Veel mensen beginnen begin januari als ze nog vakantie hebben en de kerst voorbij is. Eigenlijk is dat best een goed moment!
3. Zorg dat je de juiste producten in huis hebt
Ga eens door alle keukenkastjes heen en gooi alle zoete troep die je in huis hebt gewoon weg. Ja, ik weet het, eten weggooien voelt erg slecht en is ook niet iets wat ik normaal zou adviseren. Maar zoete rotzooi vol suiker is gewoon geen echte voeding, maar vergif! Het is ook niet iets waar je een ander echt blij mee kunt maken, want dan ben je dus bezig een ander te vergiftigen. Het is ook een heel slecht idee om je zoete rommel ergens te bewaren voor een later moment, want dan ben je dus blijkbaar niet serieus in je voornemen om echt van de suiker af te kicken.
Zorg dat je in plaats daarvan genoeg gezonde versnaperingen in huis hebt die je kunt nemen als je trek krijgt. Lekkere suikervrije versnaperingen zijn bijvoorbeeld olijven, kaas, bessen, groenten, hummus of noten. Je kunt ook suikervervangers in huis halen. Mijn favoriete suikervervangers lees je hier. En bekijk ook even mijn uitgebreide lijst met suikervrij producten. Als je bijvoorbeeld je koffie graag zoet drinkt, denk dan niet dat je dit van de een op de andere dag opeens kunt veranderen, maar bestel dan alvast online een zak met xylitol of erythritol. Zo kun je je koffie toch op verantwoorde wijze zoet blijven drinken.
4. Zorg voor ondersteuning
De weg naar een suikervrij leven kan uitdagend zijn en daarom is ondersteuning cruciaal. Als je een partner en/of kinderen hebt of familie of vrienden met wie je samenwoont, is het belangrijk om die in te lichten. Hun hulp en support zijn essentieel! Het is natuurlijk fijn als ze een beetje meewerken: geen of minder zoete dingen in huis halen en het liefst zelf ook meedoen met suikervrij eten. Als je huisgenoten ook afkicken van suiker, wordt het voor jou ook veel minder uitdagend. Ga er dus eens goed voor zitten, laat ze weten wat je van plan bent, leg uit hoe belangrijk dit voor je is en vraag expliciet om hun steun en medewerking.
Het is ook goed om je collega’s in te lichten. Op het werk krijg je vast regelmatig een stuk taart of andere zoete versnaperingen aangeboden als er weer eens iemand jarig is. Laat je collega’s dus bij voorbaat al weten dat ze voor jou in elk geval geen stuk taart hoeven te bewaren. Misschien zijn ze zelfs wel zo lief om een suikervrije traktatie voor je mee te nemen.
Het is ook fijn om online mensen op te zoeken die ook bezig zijn te stoppen met suiker. Denk bijvoorbeeld aan online forums of Facebook-groepen, waar je begrip, motivatie en ervaringen kunt delen. In mijn Facebook-groep Suikervrij leven kun je je ervaringen met anderen delen.
5. Zet door!
Afkicken van suiker duurt volgens de meeste mensen en volgens mijn eigen ervaring ongeveer een maand. Na een maand zal je smaak zo zijn veranderd, dat je mierzoete dingen niet meer waardeert en suiker eigenlijk al niet meer lekker vindt. Bovendien zul je merken dat je na een maand bij het eten van producten met suiker alleen nog maar de suiker proeft en dat die smaak bovendien erg overheersend is.
In het begin kun je afkickverschijnselen ervaren. Kijk ook even bij deze 7 veel voorkomende ontwenningsverschijnselen bij stoppen met suiker. Zo zul je in het begin waarschijnlijk last krijgen van sugar cravings. Dit betekent dat je gewoon enorm veel zin hebt in suiker en zelfs de hele tijd over suiker aan het fantaseren bent! Zorg dat je genoeg andere lekkere dingen in huis hebt die je dan kunt eten, bijvoorbeeld noten of desnoods wat blauwe bessen, frambozen of aardbeien, voor als je echt iets zoets nodig hebt. In mijn ervaringen duren deze cravings niet veel langer dan 2 weken.
Ook kun je last krijgen van honger, hoofdpijn, een slecht humeur, emoties, vermoeidheid of juist enorm veel energie en een wisselende ontlasting.
Wat er ook gebeurt, weet dat dit normaal is, dat het weer voorbijgaat en zet gewoon door! Elke verslaving gaat gepaard met afkickverschijnselen, maar je gezondheid zal er wel bij varen!
Hier volgen nog 3 tips om succesvol te stoppen met suiker.
Tip 1: een slechte gewoonte vervangen door een betere is makkelijker dan slechte gewoontes helemaal te vermijden
De mens is een gewoontedier. Onze dag bestaat voor misschien wel 80% uit gewoontes met daartussendoor 20% andere dingen. Stoppen met bepaalde gewoonten is dan ook erg lastig of zelfs onmogelijk. Makkelijker is het om een slechte gewoonte te vervangen door een betere gewoonte. Dus eet je ’s middags om 15 uur altijd een zoet tussendoortje? Probeer dan niet om dit tussendoortje helemaal weg te laten, maar vervang je zoete tussendoortje door een suikervrij tussendoortje. Zo heb je om 15 uur iets om naar uit te kijken en werk je tegelijkertijd aan je gezondheid zonder dat je het voelt alsof je jezelf moet straffen. Trakteer jezelf bijvoorbeeld eens op een blokje kaas met suikervrije mosterd, broccoli met suikervrije hummus of een lekker schaaltje met olijven. En als het echt zoet moet zijn, ga dan voor een handje met bessen, een banaan of desnoods suikervrije drop met chocolade met zoetstoffen.
Tip 2: een positieve instelling werkt beter dan een schuldgevoel
Het helpt niet om je schuldig te gaan voelen over alle suiker die je hebt binnengekregen of over kleine misstappen op weg naar een suikervrij leven. Het is ook echt niet jouw schuld! Suiker is gewoon enorm verslavend en wordt overal aan toegevoegd, zelfs aan producten die helemaal niet zoet zijn of zoet horen te zijn! De meeste mensen hebben gewoon de tijd en energie niet om alles alleen uit te zoeken! Hopelijk kan ik je daar in elk geval een beetje bij helpen.
Suiker beïnvloedt onze hersenen en creëert een cyclus van verlangen en consumptie die erg moeilijk te doorbreken is. Het is dan ook een echte verslaving! Maak gewoon het goede voornemen om te stoppen en ga met een positieve instelling aan de slag. Het helpt niets om je schuldig of boos te voelen over een kleine misstap of terugval. We hebben allemaal wel eens een zwak moment en soms mag je ook best eens een uitzondering maken. Het is al knap genoeg dat je op de goede weg bent en werkt aan je gezondheid. Maak jezelf af en toe gewoon eens een mooi compliment voor alles wat je voor jezelf doet!
Tip 3: probeer niet te veel in één keer
Afkicken van suiker is niet alleen het elimineren van een ingrediënt; het gaat ook om het herdefiniëren van je relatie met voeding. En dat kost nu eenmaal tijd. Als je stopt met suiker, ligt de weg open om nieuwe smaken te ontdekken, natuurlijke zoetheid opnieuw te gaan waarderen en om een gezondere, evenwichtige levensstijl op te bouwen. Door af te kicken van suiker kun je de controle terugnemen over je suikerinname en een duurzame, gezonde relatie met voeding cultiveren. Het gaat dus echt niet alleen om stoppen met suiker: afkicken van suiker vormt het begin van een nieuw hoofdstuk van een betere gezondheid, smaakvollere keuzes en meer levensvreugde.
Maar zorg wel dat je niet te veel in één keer probeert. Stoppen met suiker is één ding, maar je kunt niet verwachten dat je in die paar weken tijd dan ook nog eens 10 kilo afvalt of je gezondheidsproblemen volledig de wereld uit helpt. Het is soms beter om je eerst op de suiker te concentreren en niet bijvoorbeeld ook nog calorieën te gaan tellen. Vervang bijvoorbeeld eerst alle suikers door gezonde vetten en proteïne en ga dan eens kijken of je nog dagdelen kunt gaan vasten of minder calorieën kunt gaan eten.
Overigens zal bijna iedereen na 30 dagen zonder suiker gewichtsverlies ervaren, meer energie hebben en zich gezonder voelen. Maar mocht dit bij jou niet gebeuren, dan heb je daarna nog genoeg tijd om daar aan te werken, als je nieuwe eetpatroon eenmaal is ingesleten.